U selu Brankovina, nedaleko od Valjeva nalazi se kulturno istorijski kompleks Brankovina, koje je tokom 19-og veka steklo slavu, podarivši mnoga velika imena iz sveta književnosti, nauke i umetnosti. Zovu ga i “selo puno istorije” a Valjevci si imali značajnu ulogu u pokretima za nacionalno osobođenje.Pravo je zadovoljstvo bilo posetiti ga i provesti par sati razgledajući i upijajući fascinantne istorijske činjenice, uglavnom zaboravljene od školskih dana.
Postojbina je čuvene porodice Nenadović a najpoznatiji član je bio knez Aleksa Nenadović, koji je ujedno i najpoznatija žrtva seče knezova 1804.godine. Njegov započeti posao nastavili su i ostali članovi porodice Nenadović, pre svega vojvoda Jakov, koji je bio i prvi srpski ministar unutrašnjih poslova. Druge znamenite ličnosti su bile Prota Mateja Nenadović, vojvoda, dipolmata i pisac, kao i Jevrem i Sima Nenadović, heroj drugog srpskog ustanka.
Na ulasku u kompleks sačekaće vas kustos i uputiti u bogatu istoriju ovog mesta a zatim samostalno možete zaviriti u sve njegove delove.
STARA ŠKOLA
Stara ili Protina škola sagrađena je 1836.godine i čuva izgled učionice sa drugog kraja 19-og veka. Magareća klupa nije mit, bila je stvarna 🙂 .Škola je renovirana a pored stalne postavke otvorena je i eksperimentalna učionica posvećena razvoju prosvete i školstva u Srbiji sa akcentom na Brankovinu i Valjevski kraj.
NOVA ŠKOLA
Nova ili Desankina škola sagrađena je 1894.godine. U njoj je Desanka Maksimović učila, a kao učiteljeva ćerka i stanovala. U ovoj zgradi se možete upoznati sa životnim i književnim putem pesnikinje.Prelepa Brankovina bila je večna inspiracija za Desanku, kojoj se rado iznova vraćala.Izloženi su i njeni lični predmeti, rukopisi, odeća, nameštaj i šeširi bez kojih se nije pojavljivala u javnosti.
VAJAT NENADOVIĆA
Vajat se nekada nalazio na imanju Nenadovića u Brankovini i u njemu je rođen sin Prote Matej-poznati srpski književnik Ljubomir Nenadović poznatiji kao Čika Ljuba.
CRKVA SVETIH ARHANĐELA
Zadužbina Prote Mateje Nenadovića, sagrađena je 1830-e i jedna je od centralnih građevina kompleksa a pri crkvi se čuva dragocena crkvena riznica, koja čuva krst relikvijer iz 10-og veka, Veliko jevanđelje koje je Prota dobio od ruskog cara, Protin ručni krst, Hadži Ruvimov duborezni krst kao i mnogobrojne ikone i stare knjige.
U neposrednoj blizini sahranjeni su i mnogobrojni članovi porodice Nenadović.
GROB DESANKE MAKSIMOVIĆ
Znalo se da će Desanka biti sahranjena u Brankovini koju je toliko i opevala.Na isto mesto prenete su kosti i njenog supruga Rusa Sergija Slastikova.
SOBRAŠICE
One predstavljaju retke primere narodnog graditeljstava, obično građene u blizini crkava i manastira u kojima se narod sakupljao u vreme svetkovina i crkvenih praznika. U Brankovini se nalaze njih pet koje datiraju iz 19-og veka.
REPLIKA KUĆE NENADOVIĆA
Kao začetak daljeg razvoja ovog muzejskog kompleksa podignuta je replika kuće Nenadovića u kojoj se može videti kakav je život bio u to doba, posuđe,nameštaj i nošnja. U ostatku kuće opisana je istorija i život svih bitnih Nenadovića.
Ne propustite da posetite ovaj kompleks ukoliko ste u blizini Valjeva jer pored zanimljivosti koje možete naći unutar njegovih objekata, uživaćete i u predivnoj prirodi podneblja i hladovini na mnogobrojnim klupama.
